دهانه غار اسپهبد خورشید در سواد کوه یکی از عظیم‌ترین دهانه‌های غار‌های طبیعی دنیا با طول قوس حدود ۷۵ متر است. محلی‌ها غار را دیو کالی (لانه دیو) و لاپ کمر (لاپ به معنی بریدگی) می‌خوانند. درون غار ساز‌ه‌ها و دیوارهایی وجود دارد که نشان از تبدیل این پدیده طبیعی به دژی می‌دهند که طرز ساخت و مصالحش شبیه به دوران ساسانیان است.اسپهبد خورشید اما از سلسله فرمانروایان طبرستان در قرون اولیه بعد از اسلام بود که در سال ۱۴۰ هجری در جنگ با سپاهیان عباسیون زن و فرزندان خود را به قلعه موجود در این غار فرستاده بود. در…