محمد سیاه قلم یا غیاث‌الدین محمد نقاش تبریزی، از نوابغ نقاشی ایران است. در نقاشی‌هایش دیوها در حالات گوناگون چون رقص و نواختن موسیقی و شادخواری گرچه در غل و زنجیر تصویر می‌شدند. هیولاهایی که در نهایت ظرافت با مرکب سیاه پرداخت می‌شدند و غمگین یا شاد بودند. سبکش در تاریخ نقاشی ایران یگانه بود و در دوران تیموری در هرات و تبریز می‌زیست. نقاشی‌هایش بسیار کمیابند و بیشترین تعداد آنها در آلبومی (مرقع) در کتابخانه قصر توپکاپی استانبول نگهداری می‌شوند که در جریان تسخیر تبریز توسط عثمانیان از کتابخانه سلطنتی تبریز به غنیمت برده شده‌اند و نقاش‌اش نیز اکنون…

دیروز دوست عزیزی تصاویر ظرفی را که در موزه‌ای در فرانسه نگهداری می‌شود، برایم فرستاد تا خطوط رویش را بخوانم. صراحیِ چینیِ زیبایی به رنگ آبی و سپید و لعابی شفاف و درخشنده. در دوره صفوی به علت تمایل بازار داخلی به ظروف چینی، شاه عباس تعدادی استاد کار را از چین به ایران آورد که علاوه بر استادکاران ایرانی به تولید و آموزش ساخت این ظروف مشغول شوند. حاصل کار نمونه‌هایی بی‌نظیر از ظروف چینی بودند که نقوش‌شان آمیزه‌ای از هنر ایران و چین بود. بر روی این صراحی زیبا یک رباعی از عمر خیام آمده که بسیار دلچسب…