عکس نوشته ها

فرش‌هایی از زر و سیم

گروهی از زیباترین و نفیس‌ترین فرش‌های دنیا، به فرش پولونز (لهستانی) معروفند. این گروه از فرش‌ها با رنگ بندی‌های خاص خود، خاصیت منحصر به فرد دیگری نیز دارند که در بافت قسمت‌هایی از آنها از نخ‌های طلا و نقره استفاده شده است. فرش‌شناسان اروپایی، به علت اینکه این فرش‌ها بیشتر از کاخ‌های اشراف لهستان می‌آمدند و حتی در نمونه‌ای، نشان خاندان‌های اشرافی لهستان را داشتند به آنها پولونز می‌گفتند. سال‌ها بعد مشخص شد که تمامی این گروه از فرش‌ها بافته‌های کارگاهای سلطنتی فرش در ایران دوره صفوی بوده‌اند (به خصوص کاشان و اصفهان). در دوره شاه عباس اول که تجارت و تولید فرش در ایران ابعادی ملی یافت، اینگونه فرش‌ها برای هدیه به اشراف و دربارهای سراسر جهان بافته می‌شدند و گاهی نیز به سفارشِ خودِ این اشراف. تکنیک بافت‌شان خود حکایتی است مفصل و گواهش اینکه پس از چهارصد سال هنوز باقی مانده‌اند و با قیمت‌های بیش از چندصد هزار دلار خرید و فروش می‌شوند.

این نمونه در موزه متروپلیتن نیویورک نگهداری می‌شود. جدا از رنگ و طرح هوش ربایش در عکس‌هایی که از نزدیک گرفته شده نخ‌های طلا و نقره قابل تشخیص هستند. گاهی فکر می‌کنم اگر طراحان و بافندگان و تجار این فرش‌ها سر از خاک برآورند و وضعیت فعلی فرش ایران را ببینند به ما نوادگانشان چه خواهند گفت؟