عکس نوشته ها

کاشیِ لاجوردی از تخت سلیمان

تخت سلیمان بی‌شک یکی از شگفت انگیزترین مناطق باستانی ایران است؛ در اوستا چیچست نامیده شده و در زمان اشکانیان و ساسانیان از شکوه و رونق بسیاری برخوردار بوده است. مقدس‌ترین آتشکده ساسانی، آتشکده آذرگشنسب در کنار دریاچه این مکان (که در اواخر دوره ساسانی شیز نام گرفت) بنا شده بود تا این که در حمله رومیان ویران شد. صدها سال بعد ایلخانان مغول تصمیم به احیای این مکان گرفتند و کاخی در کنار ویرانه‌های آتشکده بنا کردند. از کاخ به جز پی‌ها و برخی دیوارها اثری باقی نمانده اما کاشی‌های بسیار زیبای آن اکنون در موزه‌های سراسر دنیا پخش است.

چند روز قبل بعد از بازدید از نمایشگاه بی‌مزه موزه لوور (موضع لوبر!) طبق عادت به طبقه بالا که موزه مفصل آثار ایران بعد از اسلام در آن قرار دارد سر زدم و ساعت‌ها مسحور هنر نیاکانمان شدم. کاشی لاجوردی از تخت سلیمان دلم را برد. این کاشیِ لاجوردین که با طلا تزیین شده نقشی از اژدها بر خود دارد که با آیین مغولانِ شَمَن در ایران آن دوره رواج یافته بود (معبد اژدها یا داش کسن در نزدیکی زنجان بهترین مثال است. ساخت این کاشی‌ها خود، داستانی‌ست مفصل. هنرمندِ نقاش ابتدا طرح کاشی را می‌کشیده، هنرمندِ دیگری آن را به صورت قالب برجسته در می‌آورده، بر روی آن لعاب لاجوردی می‌کشیدند و در کوره می‌گذاشتند. بعد از خشک شدن روی آن را با رنگ و ورقه‌های طلا نقاشی می‌کردند و لعابی بسیار شفاف روی آن می‌کشیدند و در آخر مجدداً در کوره می‌گذاشتند. حاصلش کاشی‌هاییست که هر کدام به جواهر می‌ماند.